Saturday, August 26, 2017

Sanaysay: Filipino - Wikang Mapagbago

Ang buwan ng Agosto ang napiling buwan ng wika bilang parangal sa “Ama ng Wikang Pambansa” na si Manuel L. Quezon. Taun-taon, ang wikang Filipino ay ipinagdiriwang sa pamamagitan ng tula, isahan o lahatang pagbigkas, paggawa ng poster o islogan, dula, sanaysay, atbp. upang bigyang pansin ang kahalagahan nito sa ating pang-araw-araw na buhay. Sa taong 2017, ang Buwan ng Wika ay may temang Filipino - Wikang Mapagbago.


Tunay ngang mapagbago ang wikang Filipino. Pinatunayan ito ng pag-angkat ng mga salitang dayuhang hindi maisalin ng tuwiran sa ating wika upang higit na maunawaan ng balana. Karamihan sa mga salitang ito ay tungkol sa pagbabago sa teknolohiya at sa pagdagsa ng mga kagamitan ukol dito. Halimbawa ng mga salitang ito ay kompyuter, internet, google, na isinalin sa Filipino ang pagbaybay o tuwirang kinopya ang ispeling sa Ingles.


Bago pa ang mga salitang hango sa teknolohiya, nauna nang umunlad ang wikang Filipino dahil na rin sa pag-iimbento ng mga salitang nagmula sa mga bakla o yaong tinatawag na beki o gay lingo. Maliban sa mga pangalan ng mga sikat na tao o lugar na nabigyan ng iba’t ibang kahulugan, maraming salita ang naidagdag sa lengguwahe ng mga Filipino. Ilan sa mga ito ay bigalou(malaki), chipipay (cheap), kirara (panget), at shokot (takot).


Napayaman nga ang wikang Filipino dahil sa pagdagdag ng mga hiram ng wika at inimbentong salita ng mga bading, hindi naman napalaganap nang husto ang wikang Filipino sa nagdaang mga taon. Marahil, ito ay dahilang mas minahal natin ang wikang English kaysa sa sariling atin. Pagmasdan na lang ang mga senyales sa trapiko, marami pa rin ang nakasulat sa Ingles gayong mas maraming Filipino ang nakatira sa Pilipinas. Ang mga naglalakihang billboard sa kahabaan ng EDSA, SLEX at NLEX na may mga anunsiyo, kadalasan ay nakasulat sa Ingles.


Natural lamang na mag-aral at matuto ng wikang banyaga  tulad ng Nippongo, Arabia, Korean, Mandarin atbp. ang ating mga kababayang nagnanais na magtrabaho sa ibang bansa. Subali’t isa namang kahibangan na isalin sa wikang banyaga ang ating mga anunsyo, balita, pelikula atbp. habang ang mga banyagang ito ay nasa Pilipinas. Samantalang nahihirapan ang mga Overseas Filipino Workers (OFW) na unawain ang wika ng mga dayuhan habang sila ay nasa ibang bansa, tayo naman sa Pilipinas ay isinasalin pa sa kanilang wika ang wikang Filipino habang sila ay naninirahan, bumibisita o nag-aaral sa Pilipinas!



Ang wikang Filipino ay sadyang magbabago sa darating pang panahon subali’t ang pagbabago ay hindi nangangahulugan ng pag-unlad. Nararapat lamang na ipalaganap natin ito sa buong mundo. Dapat na pag-aralan at matuto ng wika natin ang mga dayuhang naririto sa Pilipinas katulad ng ginagawa ng mga kababayan natin na nasa kanilang mga bansa. Nakatutuwang marinig sa susunod na mga araw na sinasalita sa buong mundo ang ating wika. Hindi ito imposible dahil laganap sa iba’t ibang bansa ang ating lahi.

Sunday, August 20, 2017

Maikling Kuwento: Ang Lalaki sa Breakwater - Part 2 of 2

HALOS inabot ng anim na buwan ang kaso ni Jacinto. Tinutukan ni Robert ang kaso hanggang ma-dismissed.Tatlong beses na kasing hindi sumisipot sa itinakdang pagdinig ang naholdap na estudyante. Marahil ay alam niyang abala lang ang kakaharapin dahil wala namang matibay na ebidensiya na sangkot nga si Jacinto sa holdapan.
Tuwang-tuwa si Jacinto nang ibalita namin sa kanya ang magandang balita.
“Talaga naman kasing wala akong kasalanan!” nakangiti niyang wika.

Simula noon ay naging madalas na ang pagkikita namin ni Jacinto tuwing may pagkakataon ako upang mag-jogging. Kung magkaminsan ay isinasama ko ang aking mag-ina sa baywalk upang lubos siyang makilala. Kalaunan, nakapalagayang loob na rin siya ni Maribel, lalung-lalo na si Annaliza.

“P-pwedeng tawagin kitang tito?” tanong niya kay Jacinto. “Wala kasi akong unclesa side ni Daddy eh!”

“’Yun lang pala,” nakangiting sagot ng aking bagong kaibigan at kababayan. “Gustong-gusto!”
Agosto 15. Galing kami ni Robert sa Manila City Hall nang matapat malapit sa CCP ang aking kotse dahil sa nakapula pa ang traffic lights. Hindi ko naiwasang maalala ang mapait na bahagi ng aking buhay na naganap ng ganitong petsa. May kaugnayan ang pagpunta namin ni Robert sa munisipyo sa aking nakaraan.

Napansin ng aking kaibigan ang pamumula ng aking mga mata.

“O-okay lang, pare!” sang-ayon nito sa nais kong mangyari gayong hindi ko pa naman sinasabi sa kanya ang nasa loob ko. Sa mga kaibigan kong malapit sa akin, isa si Robert sa iilan na may alam ng kuwento ng aking buhay.

Sa halip na dumiretso upang ihatid ang aking kaibigan sa kanyang opisina ay kumaliwa ako papuntang CCP. Matapos mag-park ay kasabay ko na si Robert sa bahaging iyon ng breakwater.Kahit matagal na ang nakalipas, wala pa ring masyadong nabago sa lugar na iyon. Naroon pa rin ang karatulang “Bawal Maligo” at “Bawal magtapon ng basura dito”.


Umupo sa isang malaking tipak na bato si Robert at hinayaan akong lumakad mag-isa sa dako pa roon ng breakwater. Alam niyang kailangan kong mapag-isa ng mga sumandaling iyon.

Lumapit ako sa isang malaki at malapad na bato at kinayod ng aking sapatos ang mga lumot na dumikit doon. Napangiti ako nang naroon pa rin ang nakaukit na letrang J at M. Tila nagkabikig ang aking lalamunan nang sumagi sa aking isipan ang may-ari ng titik J na ‘yon. Nag-uunahang tumulo ang aking mga luha sa magkabilang mata. Hindi ko napigilang mapahagulgol.


Limang taon ako at wala pang natatandaang gasino nang mapadako sa lugar na ito ng Maynila. Ang alam ko lang ay kasa-kasama ko ang aking kuya kapag nagagawi rito. Ibinababa niya ako sa likuran ng mga bato at siya ay nangunguha ng mga plastic na lumulutang sa dagat.

Natatandaan ko rin na panay ang iyak ko noon dahil lagi kong hinahanap ang aking Papa at Mama. Matagal ko na kasi silang hindi nakikita. Hindi na rin ako kinakarga ng aking mga ate matapos ang nakakatakot na malakas na ulan. Dadalawa lang kami ni kuya na magkasama sa araw-araw mula noon.

Malakas na malakas ang ulan noon. Nakakatakot ang kulog at kidlat. Lalo pa akong natakot nang mapansin kong wala si kuya sa kanyang higaan, sa pinagtagpi-tagpi naming bahay sa bandang likurang ng gusaling iyon kung tawagin ng mga bumibisita ay Pok Ars.


Dahil sa takot ay sinuway ko ang kanyang bilin na huwag na huwag akong lalabas nang hindi siya kasama. Agad akong naghagilap ng plastic bag na ipangtataklob sa aking ulo. Hindi naman kasi kalayuan ang pinupuntahan ni kuya para mamulot ng mga plastic.

Maraming tao sa batuhan. May bata, matanda, lalaki at babae. Ang ilan sa kanila ay madalas ko nang nakikita rito. Ang ibang bata ay naging kalaro ko na rin. Dahil sa lakas ng ulan ay hindi ko maaninag si kuya kahit na nga mag-uumaga na at may ilaw naman ang ilang posteng tumatanglaw sa breakwater.

Maraming basura ang ipinadpad ng malakas na alon sa dalampasigan. Nagkakagulo ang marami sa pagsungkit ng mga boteng plastic at ilan pang bagay na gawa rin sa ganoong materyales. Kahit nakaamba ang posibleng panganib ay tuloy sila sa pamimingwit ng mga bagay na pagkakaperahan.

Ipinagpatuloy ko ang paghahanap at pagtawag sa pangalan ni kuya Intoy. Walang anu-ano ay nadupilas ako at dumausdos paibaba. Mabuti na lamang at nakakapit ako sa nakausling bato kaya hindi ako tuluyang nilamon ng alon. Paakyat na akong muli nang mula sa di-kalayuan ay narinig ko ang pagtawag ni kuya sa aking pangalan. Sumigaw ako nang ubod lakas upang marinig niya ang aking tinig.


Nasa ibabaw na uli ako nang biglang sumalpok sa katawan ko ang isang napakalaking alon. Tinangay ako nito paibaba. Habang paandap-andap na itinataas ko ang aking ulo ay narinig ko ang hiyawan at paghingi ng saklolo ng iba pang taong tinangay ng alon. Mula kung saan ay narinig ko ang malakas na hiyaw ni kuya. Iyon lang at wala na akong natandaan pa.

Pagkagising ko ay nasa ospital na ako. Iyak ako nang iyak noon. Hinahanap at tinatawag ko ang pangalan ni kuya pero tila walang pumapansin sa akin. Nang naging maayos ang aking pakiramdam ay dinala ako sa isang lugar na maraming bata. Ilang buwan lang ay may kumuha sa aking mag-asawang walang anak. Pinalaki nila ako at pinag-aral hanggang makatapos ng kolehiyo.


Hindi ko alam kung ilang minuto akong nakatayo at nakatitig sa kawalan habang pinagmamasdan ang paglubog ng araw mula sa nangingislap kong mga mata. Umusal ako ng taimtim na dalangin at ipinasyang bumalik na sa sasakyan.

Habang papalapit sa kinauupuan kanina ni Robert ay nakita kong ibang tao na ang naroon. Nakatayo ito sa harap ng isang kandilang may sindi at sariwang mga bulaklak sa tabi. Kahit nasa tatlumpung hakbang ang layo ko sa kanya ay pamilyar na sa akin ang kanyang pigura. Nang makalapit ako nang husto ay nakumpirma ang aking hinala.


“Madalas ka rin pala rito, Jacinto!” ang bati ko sa aking kaibigan.

“Halos araw-araw ay naririto ako. Umulan man o umaraw!” seryosong niyang sagot.

“Sabagay,” pakli ko. “Higit na mas magandang pagmasdan ang paglubog ng araw mula rito!”

Pumihit siya ng tayo at humarap sa akin. Napansin kong namumula rin ang kanyang mga mata. Tila nanggaling din sa pag-iyak.


“Higit pa sa paglubog ng araw ang ipinupunta ko rito, lalo na ngayon!” tila may garalgal ang kanyang boses nang bitawan niya ang mga salitang iyon.

“B-bakit?” ang tanong ko.

“Naalala mo nang tanungin ako kung ano na ang nangyari sa nakababata kong kapatid?” seryoso niyang tanong sa akin.

Tumango ako.

“Ganitong petsa nang bawian siya ng buhay,” ang sabi niya habang tumutulo ang mga luha. “Dito mismo sa lugar na ‘to!”

Nabigla ako sa aking narinig. Parang pareho ang nangyaring trahedya sa aming buhay. Naging mas interesado tuloy ako sa kanyang kuwento.

Sa pagitan ng paghikbi at pagpunas ng luha sa kanyang mga mata ay ikinuwento unti-unti ni Jacinto ang nangyari dalawampu’t isang taon na ang nakalipas. Sa lugar na ito raw nang lamunin ng alon ang maraming mangangalakal isang madaling-araw habang malakas ang buhos ng ulan. Dahil nag-aarimunahan sa kikitaing pera ay hindi na pinagpabukas pa ang pamimingwit ng mga boteng plastic na lulutang-lutang sa dalampasigan.

Kabilang daw siya sa mga taong iyon. Nagawang iwanan ang natutulog na kapatid sa kanilang ginawang tirahan upang magkapera. Hindi raw niya akalaing susunod ito sa kanya.


Habang nagkukuwento ay hindi ko nagawang hindi pagmasdang mabuti ang lalaki sa aking harapan. Kumakabog man ang aking dibdib ay pilit kong pinaglalabanan. Gustong kumawala ang naiipong luha sa aking mga mata subali’t hindi ko sila hinahayaang pumatak.

“Nakita ko siya nang lamunin ng malaking alon,” tiim-bagang pinagpatuloy ni Jacinto ang pagkukuwento. “Pero wala akong nagawa!” pasigaw na wika.

Bigla siyang tumahimik. Matagal-tagal. Parang pinakakalma ang sarili kahit banaag pa sa mga mata ang mga luha.

“Ako ang kuya,” pagsisimula niyang muli. “Dapat ako ang tagapagligtas niya! Wala akong silbi!”
Napaupo si Jacinto pagkasabi noon. Tila nangalog ang kanyang mga binti. Ilang sandali pa ay narinig ko ang kanyang impit na paghagulgol.

“S-sana ay mapatawad na niya ako, saan man siya naroroon!”


Tumabi ako kay Jacinto. Hindi ko na napigilan ang mga luhang nag-uunahang pumatak sa aking magkabilang pisngi. Napahagulgol ako nang malakas. Tuloy-tuloy.

Luminga siya sa akin. Nakita ko ang pagkabigla sa kanyang mukha sa aking naging reaksyon. Mahigpit ko siyang niyakap at nagsabing, “P-pinatatawad na kita, kuya Intoy!”

Gumanti nang mahigpit na yakap ang lalaki sa breakwater. Para kaming mga batang nag-iyakan.

--o0o--

Maikling Kuwento: Ang Lalaki sa Breakwater - Part 1 of 2

Madalas ko na siyang nakikitang nagtitinda ng yosi sa kahabaang iyon ng Roxas Boulevard kapag ako ay nagjo-jogging. Hindi ko naman binibigyan ng kaukulang atensyon dahil ordinaryong tanawin na iyon sa breakwater. Pero nang minsang madupilas ako dahil sa balat ng pakwan at magasgasan, siya ang unang tumulong sa akin. Dahil doon ay naging interesado na ako sa kanyang buhay. Isa pa ay tila magaan na ang loob ko sa kanya.


“Salbahis naman gid iton ibang tawo, bai!” wika niya sa wikang Bisaya habang tinutulungan akong tumayo. “Kadamo namang basurahan dinhi ay diri pa maitapon nang maopay ang sarang!”
Dahil taga-Leyte ako, naunawaan ko naman ang ibang salitang kanyang binigkas kaya tumango-tango na lang ako. (Isalin na lang natin sa Tagalog ang kanyang salita para maintindihan ng iba).
“S-salamat, bai!” sabi ko nang makaupo na sa isang bangkong konkreto roon.


“W-walang anuman,” nakangiting sagot niya habang pinagmamasdan ko ang kanyang kaanyuan.
Sunog ang balat ni Jacinto. Halatang dahil sa kabibilad sa ilalim ng araw o dahil iyon na talaga ang kulay ng kanyang balat. Pangkaraniwan ang tabas ng mukha – maiitim ng mga mata, hindi matangos ang ilong pero hindi naman sarat, makapal ang labi at mga kilay. Katamtaman din ang kanyang taas, manga 5 feet 6 inches siguro. May masel man ang mga braso at hita ay hindi masyadong halata dahil sa kanyang kapayatan. Magtetrenta y otso na siya sa Mayo.

“Matagal ka na rito sa Maynila?” tanong ko habang hinihilot-hilot niya ang aking binti. Bukod kasi sa gasgas ay posibleng napilayan din ako.

“May dalawampu’t isang taon na siguro,” mahina niyang sagot habang ibinababa na ang laylayan ng aking jogging pants.


Taga-Leyte raw siya. Biktima ng Bagyong Uring. Nakipagsapalaran sa Maynila matapos matabunan ang kanilang bahay at sinasakang lupa sa Ormoc City, kasama ang mga magulang at dalawang kapatid.

“T-tumira kami ng isa ko pang kapatid na nakaligtas sa trahedya sa bahay ng aming tiyuhin sa Pasay,” pagkukuwento ni Jacinto. “Umalis din kami pagkatapos ng dalawang buwan dahil panay ang parinig ng kanyang asawa. Kumuha pa raw ng palamunin ang tiyo ko!”

Nagpalaboy-laboy raw silang magkapatid. Natutulog kung saan abutan ng gabi. Kumakain kung may makakakain. Hanggang mapadpad sa Roxas Boulevard. Sa gilid ng Folk Arts o sa Cultural Center of the Philippines sila madalas matulog kapag sumasapit ang gabi.


“Inisip ko ring bumalik na Leyte pero wala pa akong ipong pamasahe!” pagpapatuloy ni Intoy.
Nakaramdam ako ng awa sa aking katabi sa puntong ito. Siguro ay dahil pareho kaming taga-Leyte. Isa pa, para ko kasing nakikita ang akin sarili sa kanyang mga kuwento. Tulad ni Jacinto, biktima rin kami ng bagyo. Nagpalaboy-laboy kami ng aking kuya matapos manirahan sa aming kamag-anak. Maglilimang taon gulang lamang ako noon kaya hindi ko na natandaan pa ang ilang detalye sa aking buhay.

 “N-nasaan na nga pala ang kapatid mo?” tanong ko sa kanya.


Sa halip na sumagot ay kinuha ni Jacinto ang kanyang takatak at mabilis na pinuntahan ng driver ng jeep na tumawag sa kanya.

“P-pasensya na, bai!” hingi niya ng paumanhin sa akin. “Trabaho muna nang may makain!”

Dahan-dahan na rin akong tumayo upang umuwi na. Mag-aalas-diyes na noon ng umaga. Ipinagpasalamat ko at hindi ako napilayan. Habang papunta sa pinag-parking-ngan ko ng aking kotse sa di-kalayuan at sinipat ko pa ng ilang beses si Jacinto habang ito ay palipat-lipat sa mga nakahintong sasakyan sa Roxas Boulevard.

Mag-aalas onse ng tanghali nang makarating ako ng aming bahay na nasa loob ng isang subdivision sa Bacoor, Cavite. Hindi man kasinglaki ng isang mansyon ay ipinagpasalamat ko ang biyayang tinanggap sa Maykapal. Masayang sumalubong ang aking asawang si Maribel at anak na babae, si Annaliza, anim na taong gulang.

“Napaano ka, Hon?” naawang tanong ni Maribel habang tinitingnan ang punit sa suot kong jogging pants. “Bakit may dugo ang pantalon mo?”

Ikinuwento ko sa kanila ang nangyari. “Mabuti at tinulungan ka ng mama, Daddy!” sabat ni Annaliza. “ Ambait naman niya!”

Dahil sa sunod-sunod na pag-ulan ay bihira na akong nagawi sa Roxas Boulevard upang mag-jogging. Panandalian kong nakalimutan ang tungkol kay Jacinto. Tuloy ang normal kong buhay. Pasok sa Makati at uwi sa Cavite mula Lunes hanggang Biyernes. Ang Sabado at Linggo ay laan sa paglalakwatsa at pagsisimba naming pamilya.

Maganda ang sikat ng araw kaya nainganyo akong pumunta sa Roxas Boulevard upang mag-jogging. Tatlong buwan matapos namin magtagpo ng landas ni Jacinto. Nakakadalawang balik na ako sa kahabaan ng breakwaterkasabay ng iba pang tumatakbo ay hindi ko man lamang nasulyapan kahit ang kanyang anino.

Nang mapagod ay umupo ako malapit sa laging pinup’westuhan ni Jacinto. Bumili ng mineral water sa di-kalayuan upang mapawi ang uhaw.

“Ale,” simula ko sa matabang babaing nagtitinda ng kung anu-ano na aking nilapitan. “’Asan na po ‘yong mamang nagtitinda ng sigarilyo rito?”

“Si Jacinto?” tanong ng magtitinda. Tumango ako. “Hindi ko na rin nakikita eh. Teka, tanungin natin si Baldo!” Sinutsutan nito ang isang kalbuhing mama na tulad ng hinahanap ko ay takatak din.
“Nadisgrasya,” palatak ni Baldo. “Nasa presinto cinco!”

Lalong namayat ang mukha at katawan ni Jacinto nang muli kong makita. Nakasuot itong ng maduming shorts na hanggang tuhod at kamisetang puti pero tila kulay dilaw na kung titingnan. Nagpasalamat siya at agad na nilantakan ang aking dalang pagkain.


“Ilang araw ka na rito?” tanong ko.

“Mag-iisang buwan na,” maagap niyang sagot na tila mahihirinan dahil sa pandalas na subo.
Hindi raw tutoo ang ibinibintang ng mga pulis na humuli sa kanya. Inakusahan daw siyang kasabwat ng holdaper na nambiktima sa baywalk. Tamang-tama kasing sa kanyang palatak bumagsak ang inihagis na walletng holdaper nang hinahabol ito ng pulis. Hindi nahuli ang kawatan kaya siya ang dinampot.


Agad kong tinawagan si Robert, ang kaibigan kong abogado at pinapunta sa Presinto 5. Pinag-taksi ko na dahil nasa talyer raw ang kanyang kotse. Nang dumating siya sa himpilan ng pulisya ay agad inayos ang piyansa ni Jacinto. Kasama na namin itong pauwi nang kami ay lumabas ng presinto.
“Maraming-maraming salamat, bai!” tuwang-tuwang turan ng tindero ng yosi nang ibaba ko siya sa kanyang puwesto. Bukod kasi sa piyansa ay binigyan ko siya ng puhunan sa pagtitinda.

“Hindi kaya isahan ka lang ng lalaking ‘yon?” nababahalang tanong ng kaibigan kong abogado habang papauwi na kami sakay ng aking kotse.


“Kahit pangalawang beses ko pa lang siyang nakakaharap ay alam kong hindi niya ako lolokohin,” pagtatanggol ko. “Palagay ko naman ay mabuti siyang tao. Kung lokohin man niya ako, nasasakanya na ‘yon!”

Itutuloy

PASSPORT FOR RELEASE - EOW - 18 & 19 August 2017

Before heading to the Embassy on Wheel (EOW) next scheduled passport services in the Eastern Province from 18 August 2017 on ward, please check your name below to know if your passport is ready for releasing.



Please note that the list is updated until 17 August 2017. To know the latest update please CLICK HERE.

Part 4 of 4


#
LAST NAME
FIRST NAME
MIDDLE NAME
1501
SALUBRE
DOMINGO
CANON
1502
SALVADOR
CHERYL
BOJOS
1503
SALVADOR
CIRPIANO JR
BARROZO
1504
SALVADOR
MERLYN
CURBI
1505
SAMAD
NUR FAIDA
YUNUS
1506
SAMAR
JOSE MARVIN
NALES
1507
SAMAR
RENESON
ESPIRITU
1508
SAMBITO
RAYMUNDO
REYES
1509
SAMIANO
JOVITO
BALCUEVA
1510
SAMIR
OMAR
SALILAWAN
1511
SAMPAGA
NILDA
LAO
1512
SAMPANI
NINO ANGELO
GABIN
1513
SAMSON
LORDIE
MIRACAP
1514
SAN JUAN
GILBERT
DENOSO
1515
SAN JUAN
JAYZEL MAE
DOMINGO
1516
SAN JUAN
VICTOR
LINCALLO
1517
SAN MIGUEL
WILFREDO JR
DUNGO
1518
SAN PEDRO
RENE
CORTAN
1519
SAN PEDRO
VANESSA
PADILLA
1520
SANCHEZ
GEMALYN
FABELLA
1521
SANCHEZ
LARRY
SORIANO
1522
SANCHEZ
RONILO
RAZO
1523
SANDIEGO
ISAGANI
TIGUE
1524
SANGBAAN
JULIUS
PUROC
1525
SANTIAGO
BRYN
DIMLA
1526
SANTOS
ALEJANDRA
PARRO
1527
SANTOS
CRISANTO
ROBILLOS
1528
SANTOS
GODOFREDO JR
GERONIMO
1529
SANTOS
LEXTER JAY
TAGUINES
1530
SANTOS
MICHAEL
ACOSTA
1531
SANTOS
PONCIANO
URBANO
1532
SANTOS
ROLIVER
MENDOZA
1533
SANTOS
TERESITA
ZAMORA
1534
SANTOS 
ANNA MARIA
MATUTE
1535
SANTOS 
DIANNE MARIE
MATUTE
1536
SANTOS 
FREDERICK
MARTIN
1537
SANTOS 
JOEL
GALIAS
1538
SANTOS 
REMEDIOS
DELA PENA
1539
SAPAIH
HANEEA
DIRING
1540
SAPPAL
ABDULNAHIR
RENE
1541
SARDO
ANNALYN
PUYOS
1542
SARIP
JAILA
SULTAN
1543
SARMIENTO
DANTE
RUBEN
1544
SARMIENTO
ROSVILE ANN
DE GUZMAN
1545
SASI
NELSON
HABAN
1546
SAWABAN
MANUEL JR
RAHIM
1547
SAYAGO
JOSE
SUAREZ
1548
SAYAGO
MICHAEL ALLEN
ROBOSA
1549
SECUSANA
GODWIN
NAVALES
1550
SEDIK
FAHAD
DOGEN
1551
SEDILLO
DENNIS ROY
LAYAM
1552
SEE
ROMUALDO
SALVADOR
1553
SEFUENTES
GENEBETH
RESMA
1554
SEGUENZA
ROMEL
NICDAO
1555
SEIF
AMERA NIZAR
SORIANO
1556
SEIF
MALLAK NIZAR
SORIANO
1557
SELGA
JOEL
DACANAY
1558
SEMBRAN 
JUANITA
BARAQUISO
1559
SEMILLANO
RAMEL
OGO
1560
SENORA
RENATO
CARPIO
1561
SENORIN
SHERLYN
CORTEZ
1562
SERANTE
JERRYCEL
CLAVERO
1563
SERCENA
MARK LESTER
LAFORTEZA
1564
SERRANO
MARCELO JR
TUAZON
1565
SEVILLA
EMELIANO JR
CAYABAN
1566
SEVILLA
POCHOLO
GARCIA
1567
SIBUNGA
RICKY
LARANJO
1568
SICAT
HOSPICIO JR
GALAM
1569
SIDON
GENARO
GAMIT
1570
SILARDE
DOMINGO
SOBREDILLA
1571
SILLACAY
ELMA
MENDEZ
1572
SILONGAN
HARIMA
RUBIO
1573
SILVA
NOEL
VILLAROSA
1574
SILVINO
ARLENE
DECIR
1575
SIMON
LYNDON
ORTIZ
1576
SINAPANG
ALMA
PEDAZO
1577
SISON
OLIVIA OLGA
OQUINE
1578
SISON
PATRICK JAYSON
PRINCIPE
1579
SOBRIANO
MARINA
SAMOYA
1580
SOLAIMAN
SALMA
YAKUB
1581
SOLDEVILLA
RONAN
MARTINEZ
1582
SOLIS
SILVERIO JR
ENDRIGA
1583
SOLITANA
ARNOLD
RIOTERAS
1584
SOLIVA
HENRY
SALVILLA
1585
SOLSOLAN
ELIZA
PAL IWEN
1586
SONGAHID
ROY
ROSALES
1587
SONGCO
VERMAR
MACASAYA
1588
SORIANO
GLENDEL
QUINTO
1589
SORIANO
MARIO
SANTOS
1590
SORIAO
RANDALE
CERVANTES
1591
SOTTO
ANTHONY
ALFANTA
1592
SU AY
DANILO
SLABOC
1593
SUBA
JELMER
VALERIO
1594
SUBA
JOHN PAUL
VALERIO
1595
SUGCAY
BEBERLY
PONTE
1596
SULIT
JOVEL
CASTILLO
1597
SULTAN
SARAH
AQUINO
1598
SUMADIA
JEFGREY
SIOSON
1599
SUMAGAYSAY
MARVIN NINO
NOBLEZA
1600
SUMANGPANG
JEFFREY
LOZA
1601
SUMAOANG
EMILIANA
PAAS
1602
SUMIDO
EDGER JR
FUENTES
1603
SUNEGA
ALVIN
FACTORIZA
1604
SUPNAD
RODOLFO
FINULIAR
1605
SUSUSCO
ANGELITA
HERRERO
1606
TABALNO
DG XHANNE SPENCER
SALUDARES
1607
TABAYAN
ABELARDO
LICDU
1608
TABIGUE
CESAR
GEPULLA
1609
TABIN
RODRIGO
CASTILLO
1610
TABORA
REOSORICO
BAUTISTA
1611
TABUAL
MARILYN
ROXAS
1612
TACTACON
LESTER
LOZANO
1613
TADEJE
JOWIE
BALMORES
1614
TAGALOGAN
ARTURO
CABIL
1615
TAGALOGAN
WILLIAM
LINAO
1616
TAGARINO
JEDITH
GALIGAO
1617
TAGASLING
HERMINIO
MAGDUGO
1618
TAGBAR
FE
BASCAR
1619
TAGUIAM
JOVINA
PASCUAL
1620
TALABUCON
TEDDY
ALEGRE
1621
TALIBONG
ROSALIE
PRECIOSO
1622
TAMAYO
REMA
ANDRES
1623
TAMONDONG
JESSIE
TEJADA
1624
TAN
ISAGANI JR
MANABAT
1625
TANBELDA
ROMEL
CARPIO
1626
TANCINGCO
ELIA
LUCERO
1627
TANDE
RYAN
ZAMBAS
1628
TANDIH
RAIZA
PESCADERA
1629
TANGARO
LUZ
SANTOS
1630
TAPELETE
EDNA
DE GUZMAN
1631
TAPERLA
MELO
CAROSA
1632
TAPIA
JANE
RIVERO
1633
TAPIL
LUIS JR
MAMARIL
1634
TAPLAC
AILEEN
PABALAY
1635
TARACATAC
EUGENIO
LUCAS
1636
TARLE
SILVESTRE
ASUBAR
1637
TARONAS
MARLYN
GILOS
1638
TECSON
JENNIFER
RAMOS
1639
TEJANO
EDWARDO
TELAN
1640
TEMPLONUEVO
ELMER
DUMAG
1641
TENACO
TRISELITO
CAPERIDA
1642
TERESO
LARRY
RENSULAT
1643
TIMBANG
ANGELO
ZAMORA
1644
TIMBANG
EDWIN
MAGONCIA
1645
TING
ACOB
GAMPONG
1646
TINGUAN
ARNAYSA
SULAIMAN
1647
TINIO
ROMMEL
CABRADILLA
1648
TIPAN
JUNE BENEDICT
ALCANTARA
1649
TIPAN
LOBEN KLIEN
ALCANTARA
1650
TITING
NURDIYA
HASSAN
1651
TITULAR
JANE AEZA
TENORIO
1652
TIU
MERCIDITA
HINGPIT
1653
TOBONGBANUA
BILLY
ACAYAN
1654
TOLENTINO
EZEKIEL
DE GALICIA
1655
TOLENTINO
RONALDO
SAN JUAN
1656
TOMARON
LILIAN
PALMERA
1657
TONGOL
AMIRA
GONZALES
1658
TORIBIO
KYLE ZANDER
ABOY
1659
TORINO
JANICE
AVILA
1660
TORIO
EULALIA
YSIT
1661
TORRES
BRUNO
HAYAGAN
1662
TORRES
FLORANTE
LACANILAO
1663
TORRES
JOSELITO
GO
1664
TORRES
LITO
LARON
1665
TORRES
REUBEN JAMES
AQUISAP
1666
TORRES
RODEL
MANGALUS
1667
TRAQUENA
KATHERINE
VERGARA
1668
TRIA
WILBERT
DE LEON
1669
TRIGAL
ORLAND
ZORILLA
1670
TRINIDAD
ROVEL JOHN
YAN
1671
TUANA
HASSMIN
ADOL
1672
TUANGCO
RICHIE
PELAYO
1673
TUBIG
RICO
TUBIG
1674
TUBIJE
ALICIA
BUSTAMANTE
1675
TULIO
BONIFACIO
SANCHEZ
1676
TUMALIUAN
CHERRY LOU
MADDAWIN
1677
TUMBAGA
GLENERIO
CASTRO
1678
TUNA
MAMA
BARAGUIR
1679
TUNGAY
NINA
GUIALUDIN
1680
TUPAS
MARY JANE
PAJARILLO
1681
TUPAS
NOLASCO JR
MONTUYA
1682
TUPAZ
JAY R
JURIDICO
1683
TUPAZ
KUH
DE GUIA
1684
TURLA
RICARDO
MANEZ
1685
TUYAY
JEROME
VILLARICO
1686
UBALDO
FRANCISCO
ANGELES
1687
UBALES
ELAINE
MARZAN
1688
URBANO
HERMELINDO
AGABON
1689
URBIZTONDO
RUBY
PLACENCIA
1690
URGELLES
RENZ NOEL
LISISNG
1691
URTAL
JEZALEN
SANTANDER
1692
USMAN
WARDA
TATAK
1693
UTTO
ZACARIA
GUIAMELON
1694
UY
NENG CHIN
MONTENEGRO
1695
UYAAN
JOHN PAOLO
GEONZON
1696
UYAG
MAIRA
ALAMANSA
1697
VALDEZ
ALFREDO JR
GUILLERMO
1698
VALDEZ
ELVIRA
RAMOS
1699
VALDEZ
JOHNNY
ANTONIO
1700
VALDEZ
LEONARDO
CONCEPCION
1701
VALDEZ
MA ANDREA
RAMOS
1702
VALENCIA
VICTORIANO JR
TANGBAOAN
1703
VALENTIN
MELANIE
TACDERAN
1704
VALENZONA
THELMA
LUMACAD
1705
VALIENTE
ROMENA
CRISTOBAL
1706
VALLAR
CHRISTINE JOY
RAMOS
1707
VALLOSO
JAMES
DELA PENA
1708
VALORIA
MELODY
GUM O
1709
VANZUELA
RANILO
BUENA
1710
VARILA
LANY
SUAZON
1711
VARONA
MARLINA
LARIDO
1712
VASALLO
JAY ANN
VALDE
1713
VELASCO
CELESTE
CASIDSID
1714
VELASCO
GLEN
GEROMO
1715
VELASCO
JEMMIMAH ADONA
CASIDSID
1716
VELASCO
LINDBERGH
MOLINA
1717
VELASCO
ZILDJIAN KEN
CASIDSID
1718
VELASQUEZ
KEANE CHESTER
PALO
1719
VELEZ
EDWIN
CABANG
1720
VENCULADO
MARVENE
SIULIT
1721
VENIAS
CARLOS MIGUEL
AGALA
1722
VENUS
LEANDRO
RED
1723
VENZON
JULIETA
LISING
1724
VERANO
JONATHAN
MALIG ON
1725
VERCELES
CIPRIANO
RIVERA
1726
VERDADERO
MARK ANTHONY
URANZA
1727
VERGARA
ANGELITO
CATU
1728
VERGINISA
ERLINDA
PASCUAL
1729
VICENTE
REYNALDO JR
ABARRO
1730
VICTOLERO
RAMILO
SOBREMONTE
1731
VIDAL
TERESITA
NALAYOG
1732
VILA
RENANTE
AQUINO
1733
VILA
RONALDO
TALATTAD
1734
VILELA
EDDEN GRACE
MOLINA
1735
VILLAFLOR
SEGUNDINO JR
LAMOSTE
1736
VILLAGONZA
CHUCKIE
QUIREZ
1737
VILLALOBOS
ROWENA
BERLON
1738
VILLANUEVA
EFREN JR
GALLETO
1739
VILLANUEVA
FELICITAS
TACTAY
1740
VILLANUEVA
JUVELYN
ROBLES
1741
VILLANUEVA
RUBEN
LANGDET
1742
VILLAPAZ
ALEXANDER JR
PENOSO
1743
VILLAR
JOSEPH
SABIO
1744
VILLARIN
ERNESTO JR
CALISURA
1745
VILLAROSA
MARLON
MADALI
1746
VILLARUBIA
NASH
AQUINO
1747
VILLASANTA
JANUS ROSE
DERILO
1748
VILLASIN
JESUS
LACERNA
1749
VILLASOTES
JESUS JR
NIERE
1750
VILLASOTES
ROBERT
LAGBAS
1751
VILLEGAS
JASON BIEN
MAGPILI
1752
VIRAY
DENNIS
SARMIENTO
1753
VISCA
LITA
AGUSTINA
1754
VISPERAS
JESSIE
PUDOC
1755
VISTO
LOUEL
PACQUIAO
1756
WACAN
RUBEN
MONTEMAYOR
1757
WAHAB
OMAR MOKTAR
ABAS
1758
WHITE
JOHN KENNETH
ILISAN
1759
YADAO
MARIO
ANCHETA
1760
YALUNG
NELSON
TURLA
1761
YANG
LITA
PENG
1762
YANSON
ANTHONY
APLAON
1763
YANSON
JUN D
APLAON
1764
YAO
LORD RHYAN
SAMPANG
1765
YAQOOB
AZAAN ALI
HINONG
1766
YASAY
GELAINE
RAMOAN
1767
YBANEZ
DONNA
VILLANUEVA
1768
YBANEZ
ELBERT
HAPITAN
1769
YBANEZ
JULIANA DENIZE
VILLANEUVA
1770
YBANEZ
MILAND
ABUTANMO
1771
YORO
NIDA
VASQUEZ
1772
YU
JOSEPH
SIBAYAN
1773
YUAZON
EDUARDO JR
JIMENEZ
1774
YUPO
YVONNE
SOBREVIGA
1775
YUSOPH
JABBER
MALAUNA
1776
ZACARIAS
AMERHUSIN
KULOD
1777
ZAFE
ELSIE
CAMACHO
1778
ZAFRA
ANDELYN
ESTOQUE
1779
ZAMORANOS
MARK ANGELO
TATUNAY
1780
ZEPEDA
MARICEL
CARIDO
1781
ZUBELDIA
MARK ANTHONY
BONITA

RJ De Vera Wins Mr Man Hot Star International 2023

The Philippines' RJ De Vera won Mr. Man Hot Star International 2023 held at the Saensuk Grandhall of the Bangsaen Heritage Hotel in Chon...